Wat hebben Blue Monday en een winterdip met elkaar te maken?

Blue Monday is een term die in 2005 bedacht werd door de Britse psycholoog Cliff Arnall. Deze dag is zogenaamd de meest deprimerende dag van het jaar, die valt op de maandag van de laatste volle week van januari.

​Wat heeft Blue Monday nu met een winterdip te maken? Kan deze dag effectief als een omslagpunt gezien worden naar ‘minder deprimerende’ dagen?

Kortere dagen
​Vanaf september beginnen de dagen opvallend snel korter te worden. ’s Avonds is het dan rond 21 uur al zo goed als donker. ‘s Morgens wordt het pas echt licht vanaf ongeveer 7 uur.

Extra verlichting
​Naar het einde van de maand toe begin ik zelf al met het plaatsen van extra verlichting in de vorm van schemerlampen. Eind 2016 koos ik bewust voor een ‘kerstboom’ met verlichting die er eigenlijk helemaal niet uitziet als een kerstboom. Het is een gewoon, kaal boompje, dat het hele jaar dienst kan doen voor allerlei versiering. 

​Rond Kerstmis en de weken daarvoor hangen er kerstballen aan, vanaf januari staat het boompje kaal (net zoals de bomen buiten nog kaal staan). In de weken voor Pasen hang ik er paaseieren in, en daarna komen er groene stukjes jute in die de bladeren voorstellen, omdat de bomen buiten ook stilaan hun bladeren krijgen. 

​Vanaf oktober verandert mijn boompje stilaan naar herfstkleuren, met oranje, gele en rode stukjes jute. Eens de bladeren buiten ook van de bomen gevallen zijn, staat ook mijn boompje er weer kaal bij, tot het tijd is om er weer de kerstballen als kerstversiering in te hangen. En de verlichting zet ik aan op die momenten van het jaar dat de avonden donkerder zijn: van half september tot eind maart.

Wekker met licht
​Extra verlichting helpt mij door de winterdip heen. Zelfs mijn wekker werkt met licht. Een half uur voor de wekker afloopt, begint de lamp zachtjes te branden. Het licht wordt tijdens dit halve uur steeds feller te branden, tot op het moment dat de wekker afloopt. Voor mij heeft het plotse ‘bleep bleep’ van de wekker, in het pikkedonker, afgedaan, en heeft het plaats gemaakt voor een natuurlijker manier van wakker worden. Niet alleen handig voor mensen die last hebben van een winterdip, ook mensen die hoogsensitief zijn kunnen hier baat bij hebben.

​En wat heeft Blue Monday met dit alles te maken? 

​Blue Monday zou de dag zijn waarop de meeste mensen zich neerslachtig voelen, omdat hun goede voornemens uiteindelijk niet lijken te worden wat ze ervan verwacht hadden. De formule om tot deze dag te komen bestaat uit gegevens als het weer, de schulden, het maandelijks salaris, hoelang geleden het Kerstmis was, hoe goed men nog de goede voornemens volhoudt en het gevoel om actie te ondernemen. Wat de eenheden van deze gegevens zijn, weten we niet, dus wordt Arnalls formule om tot Blue Monday te komen,  moeilijk te berekenen en lijkt ze mij weinig wetenschappelijk te zijn.

Hype 
​Toen ik net over deze dag hoorde vertellen, vond ik het maar een gek iets. Alweer een nieuwe hype, dacht ik nog. Tot ik me hier verder in ging verdiepen. Blue Monday... winterdip... Vanaf wanneer worden de dagen eigenlijk weer langer, vroeg ik me ineens af. Sinds enkele jaren bekijk ik regelmatig de tijdstippen van zonsopgang en –ondergang in de wintermaanden. Daarbij viel me iets op. 

​De winter begint op 21 december, en die dag wordt ook als de kortste dag van het jaar beschouwd. Toch beginnen de dagen ’s avonds al langer te worden vanaf 17 of 18 december. En ’s morgens blijven de dagen nog korter worden tot en met 3 januari. 

Blue Monday valt elk jaar op de maandag van de laatste volle week van januari. Die valt dus steeds tussen 17 en 24 januari. Hoewel Blue Monday blijkbaar soms ook wat vroeger valt, zoals in 2018 (op 15 januari i.p.v. op 22 januari). Wat gebeurt er rond die datum wat betreft het lengen van de dagen?

Blue Monday en de wetenschap
​Als Blue Monday dan al met iets wetenschappelijks te maken kan hebben, zou ik persoonlijk eerder durven afgaan op de uren van zonsopgang en –ondergang, want rond die datum verandert er wel degelijk iets. Als we voor 2018 de datum van 22 januari aanhouden als de maandag van de laatste volle week van januari, dan valt het op dat de dagen (sinds 17 december 2017) ’s avonds al 39 minuten langer zijn geworden. ’s Morgens zijn de dagen (sinds 4 januari 2018) al 13 minuten langer geworden.

Lengen van de dagen
​En vanaf Blue Monday valt het op dat de dagen elke dag 2 tot 3 minuten langer worden. Zowel ’s morgens als ’s avonds komt er telkens 1 tot 2 minuten bij. Tegen 31 januari zijn de dagen  ’s morgens (gerekend vanaf 4 januari) al zo’n 24 minuten langer geworden, en ’s avonds zijn ze, sinds 17 december, al 51 minuten langer geworden. 

​Vanaf februari worden de dagen per dag zo’n 3 tot 4 minuten langer (’s morgens komt er dan elke dag zo’n 1 tot 2 minuten bij, en ook ’s avonds is dat zo). Voor mij is het dus elk jaar uitkijken naar Blue Monday, want ook al kies ik ervoor om tegen de kerstdagen heel veel kerstversiering met verlichting te plaatsen, na driekoningen gaat alles weer voor een jaar de kast in tot de volgende kerst. 

​Dan is het voor mij bijna letterlijk uitkijken naar en verlangen naar de langere dagen, waarbij ik naar jaarlijkse gewoonte uitkijk naar Blue Monday, omdat ik weet dat de dagen dan pas echt heel snel langer worden. En zo houd ik de moed erin om mijn winterdip te overwinnen.